Fibromiyalji Nedir?

Fibromiyalji, kişinin yeterince uyuması ya da dinlenmesine rağmen, sabah yorgun ve uyumamış gibi uyanmasına sebep olan bir yumuşak doku romatizmasıdır. Fibromiyalji, özellikle vücudun belli noktalarında oluşan aşırı hassasiyetle kendini belli eden bir romatizmal ağrı sendromu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Fibromiyalji, ortalama olarak toplumun %3’ünde görülmekte olan ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir durumdur. Romatizmal hastalıklar içerisinde en sık gözlemlenen ikinci hastalık olarak tanımlanan fibromiyalji, başka hastalıklarla karıştırılması oldukça muhtemel birtakım belirtiler göstermektedir. Doğru teşhisi gerçekleştirilemeyen fibromiyalji durumunda şikayetlerde azalma söz konusu olsa da bu şikayetlerin belli bir süre sonra yeniden ortaya çıkma riski çok yüksektir. Fibromiyalji, doğru teşhis edilmediği zaman kesin bir iyileşme göstermeyen ve tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini düşürerek işgücü kaybına sebep olan bir durumdur.

Fibromiyalji Belirtileri Nelerdir?

Fibromiyalji bir çeşit sendromdur. Fibromiyalji sendromu, kişide uyku bozukluğu, kaslarda ağrı ve hassasiyet hissi, halsizlik, aşırı yorgunluk, eklem ağrıları, sabah tutukluğu gibi belli başlı belirtilerle kendini gösteren kronik bir yumuşak doku romatizmal ağrı sendromu olarak tanımlanmaktadır.

Fibromiyalji, başka hastalıklarla karıştırılabilecek ya da çok kesin olmayan nitelikte belirtiler ortaya koymaktadır. Fibromiyalji sendromunda ortaya çıkan en önemli belirtiler ise, vücutta belli yerlerde oluşan hassasiyetlerdir. Fibromiyaljinin en önemli belirtisi olarak vücudun belli noktalarında hissedilen aşırı hassasiyet karşımıza çıkmaktadır. Bu bakımdan fibromiyalji durumunda ortaya çıkan belirtileri şu şekilde sıralayabilmekteyiz;

• Kaslarda ve eklemlerde ağrı
• Sabahları uyanmakta güçlük yaşanması
• Nefes almada zorlanma durumu
• Çarpıntı -Depresyon hali
• Hafıza problemleri
• Dinlenmeden uyanmış olma hissi ve gün boyunca devam eden yorgunluk hissi
• Egzersizlere karşı vücut dirençsizliği
• Vücudun üst kısmıyla sınırlı olan bir kızarma eğilimi
• Konsantrasyon bozukluğu ve yeni şeyler öğrenmede güçlük yaşanması durumu
• El ve ayaklarda meydana gelen karıncalanma ve uyuşma hissi
• Oluşan herhangi bir ağrı durumunu, normalden daha fazla algılama durumu
• Kabızlık, ishal ve gaz şikayetleri
• Uyku kalitesinde azalma

Fibromiyalji görülen hastaların %30-50’sinde eklem hipermobilitesi söz konusu olmaktadır. Fibromiyalji sendromu gözlemlenen hastalarda genellikle, yüksek beklentilere sahip olma, aşırı titizlik ve çabuk değişen duygu durumları gözlemlenmektedir. Fibromiyalji sendromunun belirtileri, özellikle bel ve boyun ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, hipotiroidi, depresyon ve uyku bozuklukları durumlarıyla karıştırılabilmektedir.

Fibromiyaljinin Sebepleri Nelerdir?

Fibormiyalji sendromuna sebep olan durumlar net olarak ortaya koyulmuş olmasa da, özellikle genetik faktörlerin oldukça önemli bir etkisi olduğu yapılan araştırmalar doğrultusunda ortaya koyulmuştur. Çevresel faktörlerden de etkilenen fibromiyalji sendromuna, santral sinir sisteminde nörotransmitter adı verilen maddelerin dengesizliği, sinir sistemi ve hormonal sistem bozuklukları, kas ve kas işlevlerinde bozukluklar gibi durumlar da sebep olabilmektedir.

Fibromiyalji sendromu, araştırmaların sürdüğü ancak henüz kesin ve net olarak bilinen bir sebebi olmayan bir durumdur. Dolayısıyla, herkes için geçerli olan ve kabul görmüş bir tedavisi de bulunmayan fibromiyalji sendromuyla başa çıkmak ve belirtileri azaltmak için beslenme ile ilgili düzenlemeler gerçekleştirilmektedir.

Fibromiyalji Hastalarının Beslenmesinde Olumlu Etkiye Sahip Besinler Nelerdir?

Fibromiyalji belli bir hastalık türü değildir, aslında belirti karmaşıklığı ile kendini gösteren bir sendromdur. Dolayısıyla, fibromiyalji durumu gözlemlenen farklı kişilerin, bu karmaşık belirtileri taşımasının da birbirinden farklı sebepleri söz konusu olabilmektedir.

Fibromiyalji hastaları için, diyet olumlu ve önemli bir rol oynayabilmektedir ancak beslenme herkes için aynı değildir ve dolayısıyla kesin olarak kişi bazlı olumlu etkiler yaratan besinlerden bahsetmek mümkün değildir.

Bu bakımdan fibromiyalji sendromu gözlemlenen kişilerde, farklı beslenme yaklaşımlarına farklı tepkiler gerçekleşebilmektedir.

Fibromiyalji Belirtilerine Etki Etme Olasılığı Yüksek Beslenme Alışkanlıkları

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, fibromiyalji hastalarının hepsi için geçerli olan tek bir beslenme sistemi bulunmamaktadır. Ancak, bazı besinlerin kişide önemli belirginlikte farklar oluşturduğunu söyleyebilmekteyiz.

• Doğal tatlandırıcılar; fibromiyalji hastalarının çoğunda belirtilerin şiddetlenmesine sebep olabilmektedir. Aspartan adı verilen doğal tatlandırıcıların, sinir sisteminin uyarılmasında rol oynadığı ihtimali üzerinde durulmaktadır.
• MSG (Mono sodyum glutamat) ve nitratlar dahil olmak üzere yiyecek katkıları; fibromiyalji sendromu söz konusu olan hastalarda tıpkı aspartan gibi, belirtilerin şiddetlenmesi durumlarına sebep olabilmektedir. MSG birçok hazır ya da dondurulmuş yiyecekte bulunan lezzet arttırıcı bir katkı maddesidir.
• Şeker, furuktoz ve basit karbonhidratlar; net kanıtlara dayalı olmasa da, fibromiyalji sendromu bulunan kişilerde, kronik maya enfeksiyonunun belirtilerini azaltabilmekte ya da bu yiyeceklerin beslenmeden çıkarılması fibromiyalji hastalığının yorgunluk unsurunu şiddetlendiren şeker düşmesine sebep olabilmektedir.
• Kafein, çay, kahve, kola veya çikolata; fibromiyalji sendromu bulunan kişilerde yorgunluğu şiddetlendiren etkiler oluşturabilmektedir.
• Maya ve guluten; genelde yiyeceklerde birlikte bulunan bu maddeler, vücudumuzda maya mantarlarının aşırı şekilde çoğalmasına ve dolayısıyla fibromiyalji hastalarında eklem ve kas ağrılarının şiddetlenmesine sebep olabilmektedir.
• Süt ürünleri; az yağlı ya da çok yağlı olmaları fark etmeksizin, fibromiyalji belirtilerini ortaya çıkaran etkiler oluşturabilmektedir.
• Bazı bitkiler; 2000’den fazla yenilebilir nitelikteki bitkide fibromiyalji başta olmak üzere, kireçlenme türlerini tetikleyen etkiler ortaya çıkabilmektedir.